Tijdens de laatste week van september 2023 doen we de fietsvakantie Osthouse van Eigenwijze Reizen. We worden zeer gastvrij ontvangen in Hôtel à la Ferme**** van de familie Hellmann, een authentieke Elzasser boerderij uit de 18de eeuw die liefdevol is omgebouwd tot hotel. ‘s Avonds worden we culinair verwend in Restaurant À l’Aigle d’Or dat vermeld is in de Gault Millau gids. Dit hotel is de ideale uitvalsbasis om de Elzas te verkennen. De fietstochten gaan over landelijke wegen, jaagpaden en dijkweggetjes door het gevarieerde landschap van bossen, beekdalen, akkers en weilanden. Aan de horizon ziet u regelmatig de bergen van de Vogezen en het Zwarte Woud. Naast de vele landelijke dorpen vinden we vooral in Straatsburg, Obernai, Sélestat en Lahr tal van historische bezienswaardigheden.
Fotoreportages
Effevee’s uitgebreide fotoreportageVideo
Fietsroutes
Reisverslag
Dag | Traject | Afstand (km) |
---|---|---|
2 | Route A – Naar Straatsburg | 80 |
3 | Route B – Naar Obernai en Barr | 59 |
4 | Route C lang – Naar Sélestat en Ebermunster | 71 |
5 | Route D lang – Naar de Rijn en Lahr | 61 |
6 | Route A – Naar Straatsburg voor de Baja Bike Tour | 61 |
Totaal | 332 |
We doen eerst nog een korte verkenning van het dorpje dat een prachtige 16de eeuwse waterburcht heeft. Helaas is die niet toegankelijk. We keren nu terug naar Hotel à la Ferme en installeren ons op het terras van de prachtige binnentuin. We drinken een biertje in afwachting dat we kunnen inchecken. Het is een lokaal gebrouwen Pils Perle dat best goed smaakt. Om 16u checken we in bij de vriendelijke gastvrouw Brigitte. De kamer is ruim met alle comfort : salon, minibar, tv, grote badkamer, aparte wc, bedden met stevige matrassen en een terras op de overloop. Kortom alles tip top in orde. Na onze valiezen uitgepakt te hebben, installeren we ons op ons terras voor onze eerste Guinness van deze reis. Het zal niet de laatste worden 😛 Daarna checken we samen met de gastvrouw onze elektrische huurfietsen uit. Die zien er stevig uit met een grote batterij. Die zou normaal moeten voldoen voor de langste ritten van deze week. We halen meteen de laders op zodat we de batterij ‘s avonds op de kamer kunnen opladen.
Op maandag en dinsdag kookt Jean-Philippe Hellmann en zoon Pierre in het hotel; de andere dagen dineren we in hun Restaurant À l’Aigle d’Or vlakbij. Om 19u gaan we naar beneden. We krijgen als voorgerecht een terrine van eend met een fris slaatje (uit eigen tuin). Als hoofdgerecht kabeljauw met risotto en groentjes. Als dessert pruimentaart met crème fraîche. We drinken er een lokale witte wijn bij en sluiten af met een koffie. Ondertussen raken we in gesprek met onze Nederlandse tafelgenoten over de reizen die we zoal gedaan hebben. Het is blijkbaar hun eerste kennismaking met Eigenwijze Reizen en ik maak wat reclame met mijn reisblog. We overlopen de reizen die we al met hen gedaan hebben.
Rond 8u45 gaan we nog wat relaxen op ons terras. We praten nog wat na over de voorbije dag. Daarna checken we de kanalen op de tv uit en gaan algauw onder dek. Het was een lange dag.
Om 8u30 starten we onze rit naar Straatsburg. Het is nog tamelijk fris maar de zon staat aan een wolkeloze hemel en doet haar best om de ochtendkou te verdrijven. We fietsen eerst langs het Rhône-Rijnkanaal. Dit kanaal werd gebouwd eind 18de begin 19de eeuw. Er is nogal wat verval en er zijn dan ook heel wat sluizen. Het vrachtverkeer op het kanaal is minimaal, nu wordt het hoofdzakelijk nog gebruikt voor de pleziervaart. We fietsen langs dit kanaal met prachtige platanen tot in Straatsburg.
We wandelen over de Ponts Couverts. Deze oorspronkelijk houten overdekte bruggen werden in 1865 afgebroken en vervangen door stenen exemplaren die niet meer overdekt zijn. De naam is echter gebleven. Deze 3 bruggen en de 4 torens vormden samen een verdediging die in de 13de eeuw werd gebouwd op de rivier Ill. Van hieruit hebben we een prachtig zicht op de Barrage Vauban met zijn 13 bogen. Deze stuw op de rivier Ill was een verdediging die in de 17de eeuw werd gebouwd. Wanneer gevaar dreigde kon men de waterschotten neerlaten om het zuidelijk deel van de stad onder water te zetten.
We rijden nu verder het oude centrum binnen. In La Petite France zien we prachtige oude vakwerkhuizen, oa La Maison des Tanneurs dat nu een restaurant is. Vervolgens komen wij bij de prachtige gotische Notre Dame kathedraal. Ze is opgetrokken in roze zandsteen en heeft slechts 1 toren van 142m hoog. Een 2de zou te belastend zijn voor de fundamenten. De kathedraal heeft naar verluidt hele mooie brandramen maar er staan ellenlange rijen mensen aan te schuiven voor een bezoekje. We besluiten om verder te rijden. We passeren nu het Hotel de Ville, het paleis van de militaire gouverneur en het bisschoppelijk paleis.
Vervolgens gaat het langs het Nationaal Theater, de bibliotheek naar de Place de la République (Kaiserplatz). Dit mooie cirkelvormige plein met vele bloemen en een oorlogsmonument. Ervoor staat het Palais du Rhin, een mooi voorbeeld van 19de eeuwse Pruisische architectuur. Even verder passeren we het Kléber plein met het standbeeld van de man en gaan we via de Galleries Lafayette terug naar de Ponts Couverts. We lopen nog even door galerij van de Barrage Vauban en zien in betraliede nissen allerhande brokstukken en beelden van kerken en andere gebouwen.
We vatten nu de terugtocht aan langs het kanaal. Bij sluis 81 (Ecluse de Plobsheim) stoppen we voor onze lunch. Ondertussen werk ik ook nog wat ons reisverslag bij. We rijden verder en merken dat we de identieke weg van deze morgen aan het rijden zijn. Dit klopt niet. We moesten volgens de beschrijving de dorpjes Erstein, Nordhouse, Hipsheim, Fegersheim en Eschau deze morgen aangedaan hebben. Blijkbaar hebben we toen de terugweg langs het kanaal genomen. We besluiten het ontbrekende stuk alsnog te fietsen en als we rond 15u30 in het hotel aankomen hebben we net geen 80 km op de teller en nog 2 van de 10 streepjes op onze batterij.
We nemen bagage en batterij mee naar de kamer om terug op te laden. Daarna installeren we ons op het terras in de binnentuin en genieten van een lokaal biertje (of 2). Mmm, dat gaat er lekker in. Vervolgens frissen we ons op, doen nog een korte siësta en genieten van een Guinness op ons terras.
Tegen 19u gaan we dineren in het hotel (dinsdag nietwaar). Als voorgerecht een scampi salade, als hoofdgerecht kalkoenrollade met aardappelen en groentjes, als dessert ijs met peer en aardbei sorbet. We drinken er een fles lokale Pinot Noir bij en sluiten af met een koffie. Daarna relaxen we nog wat op de kamer en gaan slapen na een mooie dag met vele bezienswaardigheden.
We vertrekken om 9u. Het belooft weer een stralende dag te worden met een frisse start. Het eerste deel van de rit gaat langs talrijke ronde punten en vervolgens lange tijd langs een nogal drukke D weg. We passeren de dorpjes Schaeffersheim, Meistratzheim en Niedernai. Tegen 10u komen we aan de oude vestingwallen van Obernai waarop een promenade is aangelegd. Deze stad is de tweede meest toeristische stad van de Elzas (na Straatsburg) en ligt op de wijnroute aan de voet van de Vogezen. We wandelen naar de gezellige Place du Marché met zijn mooie 16de eeuwse vakwerkhuizen, het stadhuis, het belfort en de Sainte Odile fontein. Wat verder zien we de Puits aux Six Seaux (zesemmerput), een elegante fontein in renaissance stijl.
We verlaten het stadje en rijden verder doorheen Bernardswiller langs uitgestrekte wijngaarden waar de druivenoogst volop bezig is. We zien dat hier hoofdzakelijk nog met de hand geplukt wordt, wat de beste wijnen oplevert. Wat later rijden we Barr binnen, de wijnhoofdstad van de Elzas. We houden even halt op het balkon net buiten het centrum. We rijden nu verder naar de Place de l’Hotel de Ville met het fraaie 17de eeuwse raadhuis in renaissancestijl. Het is echter deels aan het zicht ontrokken door een lelijke tribune voor de aanstaande feesten. Ernaast bevindt zich de oude griffie en beneden de toeristische dienst, die jammer genoeg juist vandaag gesloten is. Zo kunnen we de in de beschrijving vermelde brochure met stadswandeling langs de bezienswaardigheden niet kopen. We wandelen zelf dan maar wat lukraak door het stadje. Het is heel wat rustiger dan Obernai.
We rijden nu verder en maken de lus naar Mittelbergheim en Andlau. We passeren weer vele wijngaarden waar de druiven met de hand geplukt worden. Onderweg stoppen we nog even om ons lunchpakket te verorberen. We fietsen nu verder naar Gertwiller om de St Barthélémy kerk met zijn 14de eeuwse fresco’s te bezoeken. De kerk is echter gesloten. Dit stadje is de hoofdstad van de peperkoek en het Musée du Pain d’Epices met zijn mooi beschilderde exterieur is toch wel een blikvanger.
We rijden dan maar verder naar Westhouse waar op een boerderij twee fraaie vakwerkhuizen te bewonderen zijn. Het rechtse ‘Le Maison des Bains Holzbad’ dateert van de 18de eeuw, het linkse van de 19de. Op het erf staat ook de gerestaureerde 12de eeuwse St Ullrich kapel met mooie 14de eeuwse fresco’s binnenin. Deze keer is de kapel niet gesloten en kunnen we alles bewonderen. We fietsen daarna verder via Uttenheim terug naar het hotel waar we rond 14u30 aankomen.
We leggen onze batterijen aan de lader en gaan op het terras genieten van een Perle Pils. Daarna een douche en een siësta. Voor we gaan dineren is er nog tijd voor een Guinness op ons terras. Dan vertrekken we naar het restaurant à l’Aigle d’Or. Als voorgerecht wordt een gazpacho geserveerd, als hoofdgerecht eend met puree aardappelen en groentjes en als dessert een ijsgebak met krokantje en crème fraiche. We drinken er een Pinot Noir Chat Noir van 2019 bij en sluiten af met een espresso. We keren voldaan terug naar het hotel en kijken nog wat tv voor we gaan slapen. Weeral een geslaagde fietsdag 🙂
We fietsen via Matzenheim en Sand naar Benfeld waar we een mooi 16de eeuws raadhuis met een toren in renaissance stijl vinden. Bovenin de toren is een bijzonder 17de eeuws Jacquemart bewegend uurwerk. We rijden nu langs akkervelden met mais en koolzaad via Huttenheim en Kogenheim naar Epfig waar we even halt houden. Het gaat dan verder via Itterswiller, Nothalten en Blienschwiller naar Dambach. We doen een korte steile beklimming om de St Sebastian kapel een kort bezoekje te brengen.
Onderweg naar Scherwiller fietsen we langs wijngaarden waar de druiven machinaal geoogst worden. Een grote machine rijdt over de wijnranken heen en schud de druiventrossen van de ranken. Die worden opgevangen in een vergaarbak die daarna gestort wordt in een klaarstaande kar langs de weg. Het oogsten gaat hierdoor wel vele malen rapper dan plukken met de hand; het levert wel niet de beste wijnen op.
We rijden nu verder naar Sélestat. In het oude centrum koppelen we het nuttige aan het aangename : een biertje en plaspauze in Brasserie La Cigogne. We gaan dan verder naar Place d’Armes waar we de Mairie en Hotel de Ville bekijken. Daarna gaat het naar de Place Gambetta waar zich de imposante Humanistische Bibliotheek bevindt. In een voormalige tarweschuur zijn hier vele werken ondergebracht, waaronder middeleeuwse manuscripten en drukwerken uit de 15e en 16e eeuw. We lopen ook nog even binnen in de Romaanse St Foy kerk. We verlaten de stad langs de heksentoren met het ooievaarsnest. De witte ooievaar is het symbool van de Elzas en de nesten zijn overal aanwezig.
In Ebersheim stoppen we nog even voor een bezoekje aan de St Martin kerk. We rijden nu verder op automatische piloot langs een D weg. Aan een stenen kruisbeeld (een bankje was nergens te bekennen) stoppen we even om ons lunchpakket aan te spreken. Met onze energie terug op peil fietsen we verder naar Ebersmunster. We bezoeken er de benedictijner abdij, de grootste barokkerk van de Elzas. We staan versteld van de prachtig beschilderde gewelven en plafonds, het mooie hoogaltaar en het indrukwekkende Silbermann orgel uit 1730. Machtig 😎 Na dit bezoek gaat het via Kogenheim, Sermersheim, Huttenheim, Benfeld, Sand en Matzenheim terug naar ons hotel in Osthouse.
We installeren ons op het terras in de binnentuin en drinken er een welverdiende Perle Pils (of 2). Na de douche relaxen we nog wat op de kamer. Onze gebruikelijke aperitief/Guinness nemen we op ons terras. Tegen 19u gaan we dineren in het restaurant. Deze keer krijgen we als voorgerecht tartaar van zalm met warme toast, als hoofdgerecht jong everzwijn met puree en chanterellen met een huisbereide pasta op basis van ei als side dish. Als dessert soep van pruimen met een bolletje ijs en krokantjes. We drinken er een Pinot Noir Barrique 2018 van Jean Sipp bij en sluiten af met een koffie. Weeral een perfecte maaltijd. We praten nog wat bij met onze Nederlandse tafelgenoten over diverse reizen van ons en van hen en de smartphone apps die wij gebruiken tijdens onze reizen (Waze, Strava, OsmAnd). Daarna gaan we terug naar het hotel en laten de hoogtepunten van de dag nog eens de revue passeren.
Om 8u30 starten we de lange versie van de fietsroute. We fietsen het dorp uit en steken het Rhône-Rijn kanaal over. We passeren Gertsheim. Nu rijden we langs bossen en velden tot in Daubensand. Vervolgens gaat het naar Rhinau waar we met de gratis veerpont de Rijn oversteken naar Duitsland. We fietsen nu een stuk op de Rijndijk richting Wittenweiler en Nonnenweier. We rijden het dorp uit naar het ontlastingskanaal van de Schutter rivier die oa door Straatsburg en Lahr stroomt. Bij overstromingsgevaar kon het overtollige water via dit kanaal afgeleid worden.
We fietsen nu een hele tijd langs dit kanaal. Bij het binnenkomen van Lahr rijden we langs de Schutter tot in het centrum. De Stork toren is de enige overblijvende toren van een middeleeuws kasteel dat er oorspronkelijk 4 bevatte. Het oude raadhuis met zonnewijzer is tevens een bezoekje waard. Dit wordt nu vooral gebruikt voor kunst tentoonstellingen.
Daarna rijden we rustig dezelfde weg terug langs de Schutter rivier en het ontlastingskanaal. Aan het informatiebord relaxen we even voor onze lunch. We rijden daarna verder en op het einde van het kanaal merken we bij de Grill Tabac France een terrasje dat we niet links kunnen laten liggen. We bestellen er een halve liter Weizenbier. Mmm dat doet deugd 🙂
We rijden daarna over de stuwbrug Frankrijk terug binnen. We volgen nu de D426 op het langgerekte eiland in de Rijn. Bij het grote sluizencomplex gaan we via de kanaalbrug de Rijn over. We pauzeren nog even aan het Gerstheim EDF energiestation. Deze waterkrachtcentrale maakt deel uit van een ganse reeks gelijkaardige installaties op dit deel van de Rijn die samen instaan voor 2/3 van het elektriciteitsverbruik van de Elzas. De centrale is eveneens uitgerust met een vistrap. Daarna gaat het via Gertsheim terug naar onze thuisbasis in Osthouse waar we rond 14u30 aankomen.
We relaxen nog wat op de kamer, nemen een douche en gaan enkele biertjes drinken op het terras. Er staat veel wind en het tafelkleed probeert te ontsnappen 😀 Tegen 19u gaan we dineren. Het is vanavond Bouillabaisse festijn en het restaurant zit bomvol. We krijgen een aangepast menu. We beginnen met 2 amuses : 1 met haring en 1 met artisjok en inktvis. Als aperitief drinken we een glas Muscadet. Aangezien het vanavond vis is, bestellen we op aanraden van onze gastvrouw Brigitte een Pinot Blanc Cor Vinium van Alain Habsiger. Als voorgerecht krijgen we een lekkere vissoep; de toostjes krijgen we achteraf bij het hoofdgerecht. Dit foutje vergeven we hen graag, het is ook ontzettend druk. Het hoofdgerecht is kabeljauw met Pommes Duchesse en mosseltjes. Als dessert een framboise sorbet met ijs en makrons. We sluiten het geheel af met espresso met gebakjes. Een hemelse maaltijd 🙂 Daarna keren we voldaan terug naar het hotel, relaxen nog wat op de kamer. Weeral een dag om niet te vergeten.
We vertrekken om 9u45 met de fiets naar Straatsburg langs het Rhône-Rijn kanaal en rijden vervolgens naar het Austerlitz plein. Daar installeren we ons op het terras van de Ierse pub Molly Malone en genieten van een pint of Guinness. We bestellen een Fish & Chips en nog een pint (op 1 been kan je niet staan nietwaar).
Daarna gaan we naar het verzamelpunt voor de Straatsburg fietstour, de Highlights van Baja Bikes op hetzelfde plein. Stipt om 14u komt onze gids ons ophalen. We zijn met een klein groepje; er rijden nog 3 Nederlandse dames uit Zeeuws-Vlaanderen mee. Onze gids spreekt zelf een mondje Nederlands omdat ze blijkbaar in België heeft gestudeerd. We krijgen een historisch overzicht over hoe Straatsburg vijf keer van land veranderde. Het was oorspronkelijk Duits en het grote leger van Lodewijk XIV veroverde de stad in 1697. Het werd toen bij Frankrijk ingelijfd. 200 jaar later werd de stad gedurende de Frans-Duitse Oorlog door de Pruisen belegerd met zware artillerie en werd het terug Duits. Gedurende de daaropvolgende periode werd de stad drie maal groter. Vele Duitse families kwamen in Neustadt wonen. Een volgende wissel gebeurde na WOI. Het Verdrag van Versailles gaf de regio terug aan Frankrijk. Bij het begin van WOII werd de streek terug geannexeerd door de Nazi’s om tenslotte na het einde van de oorlog terug Frans te worden.
De architectuur in de stad is dan ook een mengelmoes met Franse en Duitse kenmerken. Het bisschoppelijk paleis is bijvoorbeeld een kleine versie van het kasteel van Versailles. Bij de volgende stop in Neustadt zien we dan weer de op en top Duitse bouwstijl van de Universiteit van Straatsburg. Dan fietsen we naar de groene long van de stad : het park van de Orangerie. Het gebouw staat middenin een mooie bloemen- en plantentuin, een dankbare achtergrond voor huwelijksfoto’s blijkbaar (er is een fotosessie bezig). In het park vinden we ook nog een vijver met fontein en een prachtig gerestaureerd Elzasser vakwerkhuis dat nu dienst doet als restaurant.
We gaan vervolgens naar het Europees kwartier. Daar zien we de Raad van Europa, het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Europees Parlement. Dit laatste gebouw wordt enkel gebruikt voor de stemmingen gedurende 6 dagen per maand. Al het andere wetgevend werk wordt gedaan in Brussel en Luxemburg. Iedere maand is er dus een volksverhuizing van de parlementairen en hun staf naar hier, waarvoor ze royale onkostenvergoedingen krijgen. Van een Money Pit gesproken :@
De volgende stop is de Place de la République (Kaizerplatz) met zijn mooie ronde tuin en het monument voor de gesneuvelde soldaten. Daarachter ligt het Palais du Rhin waar de landen waar de Rijn passeert, regelmatig vergaderen over de Rijn navigatie. We rijden vervolgens verder naar de Notre Dame van Straatsburg. Het is een prachtige gotische kathedraal van 142m hoog in roze zandsteen. Bijzonder zijn de mooie glas-in-lood ramen, het astronomisch uurwerk, en het feit dat ze maar 1 toren heeft. Een 2de zou te belastend zijn geweest voor de drassige ondergrond. De volgende korte stop is aan het kwartier van Petite France, het best bewaarde gedeelte van het oude stad. Hier vind je de mooiste vakwerkhuizen waarvan sommige meer dan 300 jaar oud zijn.
Onze laatste stop is aan de Ponts Couverts met de 4 torens. Ook de stuw van Vauban werd ontworpen om de stad te beschermen tegen de vijand. Bedoeling was om de rivier Ill voor de barrage te laten overstromen bij gevaar. Toen de Pruisen de stad belegerden sloot men de stuw maar de stad zelf liep onder water en moest zich overgeven. We nemen afscheid van onze gids en bedanken haar hartelijk met een ruime tip.
We rijden nu in snel tempo langs het kanaal terug naar Osthouse. Na de douche gaan we naar het restaurant. We krijgen terug 2 amuses : een lepelje haring op groentjes met een sesamkoekje en een tasje vissoep. We drinken een glas Muscadet als aperitief. Het voorgerecht is een terrine van gevogelte en foie gras met een slaatje. Het hoofdgerecht is zeewolf met Pommes Duchesse en zuurkool. Als dessert een ijsfantasie met chocolade. We drinken er dezelfde Pinot Blanc Cor Vinium van Alain Habsiger bij en sluiten af met een espresso. Voldaan keren we terug naar het hotel 😀
We volgen de autoroute M83 naar Straatsburg. Daarna de A35 naar Mulhouse en de A355 naar Parijs. We houden een rook/plaspauze in Aire de Landonville Nord. Nu volgen we de A4 naar Parijs, de A31 naar Luxembourg, de A1 naar Trier/Echternach en de A7 naar Ettelbruck. We nemen afrit 7 Bastogne/Wiltz om naar Bohey te rijden. Daar komen we aan rond de middag. De auto wordt volgetankt en we kopen onze sterke drank en sigaretten (B). We rijden vervolgens op de N4 naar Namen. Onderweg stoppen we nog even om ons lunchpakket van gisteren te verorberen. Het gaat dan verder over de Route Wallonie via Charleroi, Bergen, Doornik en Kortrijk naar de A17 Izegem.
We komen aan te Ingelmunster om 16u en praten wat bij met de familie bij een koffie met taart. We kunnen gerust deze fietsreis 100 procent geslaagd noemen : het weer was uitstekend, de accommodatie en het eten was heerlijk en de streek was zeker de moeite waard om te verkennen. Kortom een echte aanrader 🙂
Dag Frank en Bernard,
Weeral kan ik genieten van jullie blog met een zeer mooi reisverslag. Het doet me plezier te zien dat jullie nog volop genieten van reizen.
Ik ben dit jaar samen met mijn vriendin een weekje gaan stappen op de Lofoten ( Middernachtzon op de Lofoten met het Noorderhuis ).
Een pracht bestemming met veel natuur. Daarna in oktober een weekje gaan wandelen op de Eolische eilanden en als afsluiter de beklimming van de Etna langs de noordzijde.
Nog vele groetjes en bedankt.
Nicole ( IJsland )
Dag Nicole,
De Elzas is een prachtige streek met zeer gastvrije mensen, dus genieten is heel makkelijk 🙂
Mark Twain zei ooit : “Over twintig jaar zul je meer spijt hebben van de dingen die je niet deed dan van wat je wel gedaan hebt. Dus gooi de trossen los. Zeil de veilige haven uit. Vang de passaatwind in je zeilen. Onderzoek. Droom. Ontdek.” (vrij vertaald)
Vele groeten en laten we nooit spijt hebben 😉
Frank en Bernard
dag Frank,
alweer een mooie en sportieve vakantie. Je geniet duidelijk van je welverdiende rust. De beelden deden me terugdenken aan onze reis met verblijf in Colmar. Mooie streek, maar nog niets alles ontdekt. Jouw foto’s leveren het bewijs.
grts,
Koen
Dag Koen,
We doen ons best 😉
Een mooie streek, gastvrije mensen, pittoreske stadjes, lekker eten en drinken. Leven als God in Frankrijk. Meer moet dat niet zijn 😀
Grts,
Frank